Historia naszego teatru to już 45 lat, kilkaset tytułów, kilka tysięcy nazwisk twórców i tysiące wykonawców ról. W tym artykule chcemy przypomnieć Wam te najważniejsze, które zapadły w pamięć naszych widzów. Stworzyły one jednocześnie fundamenty dla muzycznego nurtu Teatru na Targówku, który rozwijamy przez ostatnie lata i na którym również dziś budujemy współczesne propozycje.
PIONIERSKIE POMYSŁY ZMIENIAJĄ OBRAZ TEATRU…
Stacją wyjściową, która wyznaczyła artystyczną drogę naszego teatru i określiła na wiele lat jego profil jako popularnego teatru muzycznego było widowisko rozrywkowe „Musicale, Musicale…” (1975) w reż. twórcy teatru Mariana Jonkajtysa. Był to wybór przebojów z ówczesnych światowych musicali i operetek m.in. „West Side Story”, „Deszczowa piosenka”, „Hair”, „Jesus Christ Superstar”, „My Fair Lady” i „Opera za trzy grosze”. Wśród wielu wykonawców znaleźli się Danuta Rinn, Ewa Śnieżanka, Bogdan Czyżewski, Mieczysław Friedel, Jędrzej Kozak, Andrzej Tomecki, Jerzy Złotnicki i reżyser widowiska. Artystom towarzyszył Big Band Janusza Majewskiego i grupa baletowa Tentar. Zachwyceni krytycy okrzyknęli ten tytuł jako otwierający erę powojennego muzycznego teatru w Stolicy!
W 1988 roku pojawił się tytuł „Złe zachowanie” w reż. Andrzeja Strzeleckiego z choreografią Janusza Józefowicza – autorski musical, który nie był kolejnym przystankiem, ale skierował polski teatr na inne tory. Do szarej rzeczywistości scenicznej wniósł nową jakość twórczego buntu, radości i energii młodych wykonawców – absolwentów warszawskiej PWST. Wystąpili w nim Joanna Pałucka, Agnieszka Paszkowska, Anna Ścigalska, Mariusz Czajka, Dariusz Odija, Janusz Józefowicz, Stefan Każuro, Wojciech Paszkowski i Piotr Siwkiewicz oraz pracujący do dziś w teatrze Katarzyna Kozak, Leszek Abrahamowicz i Piotr Furman. Tworzyli oni nowy zespół artystyczny teatru. „Złe zachowanie” szybko zyskało rozgłos, przyciągało do teatru tłumy i stało się symbolem sztuki, która nie boi się świateł rampy. Może dlatego na wniosek ówczesnego dyrektora Andrzeja Strzeleckiego zmieniono nazwę Teatru na Targówku na Teatr RAMPA na Targówku.
CUDZE CHWALIMY ALE SWOJE TEŻ ZNAMY…
W 2000 roku na Dużej Scenie pojawia się rewolucyjna propozycja stojącego u progu kariery młodego reżysera Arkadiusza Jakubika. Rockowe widowisko o Jimie Morrisonie pt. „Jeździec burzy” z przebojami The Doors pełne pasji i koncertowej energii podbiło z miejsca serca widzów i dziennikarzy. Wyłoniony z ogólnopolskiego castingu odtwórca głównej roli – Marcin Rychcik okazał się rewelacyjnie śpiewającym wokalistą rockowej kapeli i zarazem… skromnym polonistą i pasjonatem teatru. Spektakl z udziałem naszych aktorów, doangażowanych tancerzy i zespołu muzycznego Romualda Kunikowskiego okazał się hitem granym przez 17 lat – najdłużej w historii naszego teatru!
Kolejny ważny przystanek – kostiumowy musical stworzony w 1986 r. przez polskich artystów, określany mianem polskiego „Skrzypka na dachu”. Był to zrealizowany w 2004 roku „Sztukmistrz z Lublina” w reż. Jana Szurmieja wg znanej powieści Singera, z muzyką Zygmunta Koniecznego i tekstami songów Agnieszki Osieckiej. W rolach głównych wystąpili Maciej Tomaszewski/Robert Kowalski, Dominika Łakomska/Agnieszka Fajlhauer, Katarzyna Kozak, Katarzyny Żak i Olga Bończyk. Gwiazdami spektaklu byli Jan Nowicki/Jerzy Kamas, a jako Kantorzy – Marek Bałata/Janusz Kruciński… Ponad 30 osób na scenie, niezwykłe pieśni i piękne kostiumy prezentujące kulturę polsko-żydowską XIX w. przyciągały tłumy. Dorota Osińska jako Kataryniarz powaliła krytyków wykonaniem songu „Oczy tej małej…”. Prasa prześcigała się w odkrywczych zachwytach nad jej głosem i talentem.
W 2007 roku na Scenie Kameralnej pojawiła się komedia „Klimakterium… i już” Elżbiety Jodłowskiej–Heller w reż. Cezarego Domagały. Bodaj pierwsza farsa muzyczna, która jako temat obrała jedno z tabu, by go skutecznie oswoić przez humor. Teksty piosenek i żarty z życia wzięte oraz gwiazdorska obsada przyniosły spektaklowi rekordy popularności zwłaszcza wśród pań. Na scenie królowały Elżbieta Jodłowska i Krystyna Sienkiewicz a obok nich Iga Cembrzyńska, Ewa Szykulska na zmianę z Grażyną Zielińską. Szampańska komedia przez 3 lata przynosiła ponad 100% frekwencję na widowni i była największym hitem Sceny Kameralnej od wielu lat…
Śmiały powiew Broadwayu…
W 2013 roku Rampa na nowo zatętniła światowym musicalem. Powołaną wtedy Scenę Musicalową powierzono młodemu artyście i pasjonatowi Jakubowi Wocialowi, który przeniósł swoje zagraniczne sceniczne doświadczenia na polski grunt. Na kanwie cyklu popularnych koncertów „Broadway Street” powstało koncertowe show „MusicaLove” w reż. Jakuba Wociala i Magdy Depczyk wypełnione przebojami o miłości z największych musicali! Światowy poziom nadawały osobowości polskich i zagranicznych scen m.in. Sanne Mieloo, Katarzyna Łaska, Ola Bieńkowska, Paulina Janczak, Jakub Wocial oraz artystki naszego teatru – Dorota Osińska I Małgorzata Duda-Kozera. Wspaniała zespołowa choreografia oraz muzyka wykonywana przez orkiestrę zespajały wszystko w wyjątkowe show. Emocje, miłość i muzyka – pierwszy krok przed samodzielnym musicalem…
Kolejnym przystankiem musicalowym dalej z miłością w tle był słynny RENT (jesień 2014) – musical, który zmienił Broadway przez swoja tematykę łamiącą kolejne tabu społeczne. Inscenizacja naszego teatru w reż. Jakuba Szydłowskiego została bardzo dobrze przyjęta. Targówek doczekał się musicalu na światowym poziomie – pisała prasa. Tak wysoko zawieszona poprzeczkę podtrzymywały kolejne musicalowe pozycje wybrane do realizacji.
Scena Musicalowa nabiera wiatru w żagle…
Wkrótce dzięki determinacji Jakuba Wociala, współpracy z Janem Stokłosą i ich wspólną fascynacją muzyką zespołu Queen, Scena Musicalowa podjęła kolejne wyzwanie. Jesienią 2015 dała premierę widowiska musicalowego „Rapsodia z demonem” z największymi przebojami grupy Queen. Znakomita inscenizacja i reżyseria Michela Driesse, Jakub Wocial, Kuba Molęda w rolach głównych oraz porywająca choreografia Santiago Bello – wszystko to złożyło się na zasłużony sukces. Spektakl został zagrany do dziś ponad 130 razy, a każdemu z nich towarzyszyły owacje na stojąco i kilkunastominutowe bisy wykonywane wspólnie z wielopokoleniową publicznością.
Przełomem na musicalowym szlaku było podjęcia światowego rock musicalu „Jesus Christ Superstar” (2016) w reż. Jakuba Wociala i Santiago Bello. Ich inscenizacja kultowej rock opery Webbera i jej artystyczny poziom rozsławiły nasz teatr wśród widzów i krytyków. Tytuł był grany zawsze wiosną w latach 2016 – 2020 (w bieżącym roku jego edycja została przerwana epidemią). Nasz sezonowy hit zasłynął z mocnego przesłania, perfekcyjnej choreografii Santiago Bello, symbolicznej scenografii Doroty Sabak i doborowej obsady najlepszych aktorów musicalowych Polski. Łącznie został zagrany blisko 90 razy, dla prawie 27 tysięcy widzów przy 100% frekwencji. Opinie widzów i dziesiątki doskonałych recenzji sprawiały, że bilety wyprzedawały się na dwa miesiące przed dorocznym wznowieniem. W tym roku obok wystawień warszawskich, nasza inscenizacja zagościła także w Operze i Filharmonii Podlaskiej w Białymstoku. Tamtejszą premierę osobiście przygotowywali nasi twórcy.
Scena Kameralna mieni się perłami…
Nasza Scena Kameralna także nieustannie się zmieniała. Przez lata prezentowała różnorodny repertuar od dramatycznego („ART”, „Sonata Kreutzerowska”) przez spektakle komediowe („Love”, „Klimakterium… i już”.), kabaretowe („Latający cyrk Monty Pythona”) i typowo muzyczne („Być jak Sinatra”, „Monsters”). W większości towarzyszył im muzyczny charakter.
Ostatnie lata przyniosły prawdziwe perły muzyczne – choć w małej formie, ale na bardzo wysokim poziomie artystycznym. Mowa tu o „Cafe Sax” autorstwa i w reż. Cezarego Domagały z piosenkami Agnieszki Osieckiej w nowych aranżacjach Pawła Steczka. Są też spektakle napisane specjalnie dla naszego teatru takie jak „EVA” autorstwa Joanny Szczepkowskiej, w którym Dorota Osińska wciela się w postać Evy Cassidy, przybliżając nam jej legendę. Ostatnią jej propozycją jest komedia muzyczna Tomasza Jachimka „Na wschód od Hollywood” z muzyką Marcina Partyki. Celna satyra na teatralne zwyczaje i rywalizacje w świecie aktorskim wydaje się idealnie wypełniać tematyczną lukę w polskich komediach. Reżyser Jerzy Jan Połoński mistrzowsko przełożył kabaretowy humor na język teatru połączonego z multimediami.
Wychowujemy swoich przyszłych widzów
Spektakle dla dzieci były obecne w repertuarze Teatru już od zawsze. Wybraliśmy 3 z nich, które przez wiele lat rozsławiały nasz dziecięcy repertuar na całą Warszawę i zapoczątkowały kolejne etapy rozszerzania oferty dla dzieci i młodzieży. Widzowie tych spektakli wracają dziś do nas już jako dwudziesto- i trzydziestolatkowie, często już ze swoimi dziećmi.
„Zwierzęta Doktora Dolittle” (1997) w reż. Jerzego Bielunasa z muzyką Tomasza Łuca. Pierwsza bajka muzyczna skierowana do dzieci młodszych. Niezwykle pomysłowa scenograficznie adaptacja powieści Loftinga grana była nieprzerwanie przez ponad 10 lat, aż do przysłowiowego zdarcia… kostiumów i dekoracji. Ten barwny, muzyczny spektakl otworzył Rampę na regularne wizyty dziecięcej widowni. Po raz pierwszy również w historii spektakli dziecięcych nagrano samodzielną płytę z piosenkami ze spektaklu sprzedawaną niezależnie od programów.
„Złota Kaczka” (2005) w reż. Jana Szurmieja – pierwszy w naszym teatrze wieloobsadowy musical familijnym autorstwa Andrzeja Ozgi z muzyką rozpoczynającego karierę Piotra Rubika. Musical przyciągał publiczność przez 7 lat nie tylko pięknie zainscenizowaną warszawską legendą i wpadającymi w ucho piosenkami ale także elementami folkloru i humoru rodem z „Wiecha”. Spektaklowi po raz pierwszy towarzyszył program z dołączoną do niego płytą ze wszystkimi piosenkami, co było wyjątkowa atrakcją dla dzieci.
„Tajemniczy Ogród” (2007) – musical familijny w adaptacji i w reżyserii Cezarego Domagały – doświadczonego twórcy spektakli dziecięcych, który kolejnymi zrealizowanymi tytułami stworzył w Rampie prężną Scenę Dziecięcą. Intrygującą muzykę napisał Tomasz Bajerski a niezwykłą scenografię stworzyła Bożena Pędziwiatr przenosząc widzów do różnych zakamarków tajemniczego domu i posiadłości Archibalda Cravena. Współpracujący ze scenografką Witold Vargas przygotował oczarowującą małych i dużych widzów komputerową animację ogrodowego wnętrza. Musicalowa adaptacja dziecięcej klasyki już 13 lat cieszy się niesłabnącym powodzeniem wśród rodziców, wychowawców i dzieci szkolnych.
Uznanie dla teatru i jego sukcesu
Nic tak nie rozwija artystów oraz instytucji kultury jak zdrowa rywalizacja i ciekawe przeglądy. Spektakle Rampy prezentowane były niegdyś m.in. na Przeglądach Piosenki Aktorskiej, Małych Form, Teatrów Ogródkowych, Festiwalach Komedii czy Prapremier. Istniejący od 14 lat konkurs Teatralne Nagrody Muzyczne im. Jana Kiepury długo nie był dla nas dostępny. To jedyny ogólnopolski konkurs, którego celem jest uhonorowanie artystów i twórców środowiska teatralno – muzycznego. Od zmiany regulaminu w 2018 roku zgłaszać się do niego mogły już nie tylko państwowe teatry muzyczne ale i dramatyczne z repertuarem muzycznym. Prowadząc Scenę Musicalową mogliśmy zatem zgłosić nasz spektakl i naszych artystów. Już w pierwszym roku naszego udziału zdobyliśmy 4 nominacje w 4 kategoriach. To spośród nich wyłoniono Najlepszego Wokalistę Musicalowego 2018 – Jakuba Wociala. Udział w konkursie w następnym roku przyniósł nam kolejne nominacje i tytuł Najlepszego Tancerza Musicalowego 2019 dla Santiago Bello oraz Nagrodę za Najlepsze Kostiumy dla Doroty Sabak. Większość nagród odebrały największe teatry muzyczne w Polsce. Teatralne Nagrody Muzyczne dla zgłoszeń z naszego teatru to dowód na to, że dynamicznie rozwijająca się Scena Musicalowa angażuje najlepszych twórców i wykonawców, gwarantując dzięki temu najwyższy poziom spektakli muzycznych.
Wspaniałym potwierdzeniem artystycznej drogi obranej przez nasz teatr, było uzyskanie w lutym 2019 r. tytułu Teatru Roku 2018 w plebiscycie Warszawiaki 2018. Nagroda nie tylko prestiżowa ale przede wszystkim cenna, bo uzyskana dzięki największemu poparciu widzów i fanów teatru, którzy osobiście na nas głosowali. Pokonaliśmy wtedy 9 scen, w tym największy rozrywkowy teatr stolicy. To uznanie widzów zostało potwierdzone raz jeszcze w roku jubileuszu zdobyciem 2. miejsca w tegorocznym plebiscycie Warszawiaki 2019 imponującą liczbą głosów pozostawiającą podobne nam teatry daleko w tyle. Bycie tuż za największym w Warszawie teatrem muzycznym, ze śladową różnicą głosów, odbieramy jako kolejny sukces i zachętę do dalszego rozwoju. Zostaliśmy utwierdzeni w tym, że Teatru Rampa – takiego jak dziś – chcą mieszkańcy Warszawy. Wszak na Targówku zaczynał się popularny teatr muzyczny stolicy…